Święty Mikołaj

6 grudnia obchodzi się uroczystość św. Mikołaja, biskupa i cudotwórcy.
Warto przypomnieć postać tego wielkiego świętego, który dzisiaj, niestety, jest mylony z przerośniętym, czerwonym krasnalem.

Św. Mikołaj urodził się ok. 270r. w Patrze, w Azji Mniejszej. Był jedynakiem, który został wyproszony w modlitwach. Jego rodzice byli bardzo bogatymi ludźmi. Już od lat młodzieńczych Mikołaj był skłonny do cnotliwych czynów. Kiedy dostrzegł to jego wuj, biskup Patrach, wyświęcił go na prezbitera. Po śmierci swoich rodziców Mikołaj rozdał swój majątek biednym.

W późniejszym okresie został mianowany biskupem Miry (dzisiaj Demre, w Turcji). Biskup ciągle troszczył się o swoich wiernych. Zasłynął przy tym jako człowiek łagodny, pokorny i szczodry. Niestety, nie ominęły go prześladowania. Podczas panowania Dioklecjana został nawet wtrącony do więzienia. Uwolniono go dopiero w roku 313, na mocy edyktu mediolańskiego.

Wśród legend krążących o świętym zachowała się także ta, dotycząca zachowania biskupa na I Soborze Nicejskim w 325 roku. Otóż św. Mikołaj nie mógł słuchać bluźnierstw Ariusza. Zdenerwowany uderzył go w twarz. Spotkała go za to niesprawiedliwa konsekwencja. Pozbawiono go godności biskupiej. Jednak cuda przez niego czynione przysparzały mu jeszcze większą chwałę.

Św. Mikołaj zmarł w dosyć podeszłym jak na tamte czasy wieku. Oddał duszę Panu ok. 345r. Ciało biskupa zaczęło wydzielać leczniczy olej. Pierwszym miejscem pochówku było miasto Myra. W roku 1087 relikwie zostały przeniesione do Bari, we Włoszech. Do dnia dzisiejszego znajduje się w specjalnie dla niego zbudowanym soborze.

Do św. Mikołaja ludzie modlą się w różnych intencjach. Jest uważany jako szczególny orędownik przy różnych chorobach. Najczęściej są to osoby ślepe i mające choroby oczu. U biskupa pomocy szukają także ludzie podróżujący na lądzie i morzu, znajdujący się w niewoli wroga, będący w wyjątkowo trudnej sytuacji materialnej, mający problemy rodzinne. Ponadto uważany jest za świętego sprawującego opiekę nad rodziną, patrona wdów i sierot.

Ikony św. Mikołaja należą do najbardziej popularnych w prawosławnych świątyniach i domach. Jego podstawowe wyobrażenia ikonograficzne wykształciły się w Bizancjum na przestrzeni XI-XIII w. Zazwyczaj przedstawiany jest w liturgicznych szatach biskupich czerwonego koloru. Prawą rękę ma złożona w błogosławieństwie, w lewej, zakrytej omoforionem, trzyma (zazwyczaj zamkniętą, chociaż na nielicznych ikonach również otwartą) Ewangelię. Posiada charakterystyczną, siwą, krótką brodę oraz łysinę czołową z kosmykiem włosów na czubku głowy. Niekiedy przedstawiany jest z mitrą na głowie. Tradycja ukazywania scen z życia św. Mikołaja datuje się od XI w. w Bizancjum. Na Rusi najstarsze zachowane wyobrażenia pochodzą z pierwszej połowy XIV w. Najbardziej popularne były w malarstwie ikonowym XIV-XVI w.

W sztuce zachodniej Mikołaj przedstawiany jest w stroju biskupa rytu łacińskiego lub greckiego. Do jego licznych atrybutów należą: anioła, anioła z mitrą, chleb, troje dzieci lub młodzieńców w cebrzyku, trzy jabłka, trzy złote kule na księdze lub w dłoni (posag, jaki według legendy podarował biednym pannom), pastorał, księgę, kotwicę, sakiewkę z pieniędzmi, okręt, worek z prezentami.

W tradycji katolickiej św. Mikołaj jest patronem: bednarzy, cukierników, dzieci (które wierzą, iż obdarowuje je na Boże Narodzenie, a także 6 grudnia), flisaków, jeńców, kupców, marynarzy, młynarzy, notariuszy, panien, piekarzy, pielgrzymów, piwowarów, podróżnych, rybaków, sędziów, studentów, więźniów, żeglarzy.

Od czasu powstania Parafii w Stryszowie w XIV wieku, aż do spalenia drewnianego kościoła w roku 1739  św. Mikołaj był patronem naszej wspólnoty.